عصب کشی نوعی پروسه درمانی است که برای درمان و نجات دندانی که دچار پوسیدگی شدید یا عفونت شده مورد استفاده قرار می‌گیرد. در طی عصب کشی، عصب و پالپ برداشته شده و داخل دندان تمیز و مهروموم می‌شود. در صورت عدم انجام درمان، بافت احاطه‌کننده دندان عفونی شده و ممکن است آبسه ایجاد شود. “ریشه‌دندان” واژه‌ایست که برای توصیف حفره طبیعی در مرکز دندان مورد استفاده قرار می‌گیرد. پالپ یا اتاقک پالپ ناحیه نرمی است که در کانال ریشه قرار گرفته است. عصب دندان در میان کانال ریشه جای می‌گیرد. پس از جوانه زدن دندان از میان لثه وجود این عصب دیگر برای سلامت و عملکرد دندان ضروری نیست و تنها حس سردی یا داغی را منتقل می‌کند. در واقع وجود یا عدم وجود عصب روی فعالیت عادی دندان تاثیری ندارد.
[sv slug=”alert”]علیرغم اینکه تصور می شود عصب کشی دندان یه روش درمانی همراه با درد و ناراحتی می باشد، اما با روش های جدید می توان عصب کشی را برای بیماران تنها در یک جلسه 45 دقیقه ای و بدون هیچگونه درد و ناراحتی انجام داد. در کلینیک دندانپزشکی دکتر بزرگ و دکتر محمدی نژاد عصب کشی توسط دستگاه endopilot انجام می شود. با این روش، عصب کشی تنها یک جلسه زمان برده و بیمار متحمل درد و ناراحتی نمی شود. برای کسب اطلاعات بیشتر و یا رزرونوبت با شماره تلفن 02122023658 تماس حاصل فرمایید.[sv slug=”alert1″]
چرا نیاز است تا پالپ دندان برداشته شود؟
زمانی که پالپ یا بافت عصب دندان صدمه می‌بیند باکتریها با حمله به اتاقک پالپ در آنجا شروع به رشد و تکثیر می‌کنند. باکتریها و مواد ناشی از پوسیدگی دندان باعث ایجاد عفونت یا آبسه دندان می‌شوند. آبسه یک کیسه پر از چرک و عفونت است که در انتهای ریشه‌های دندان تشکیل می‌شود. عفونت در کانال ریشه علاوه بر آبسه می‌تواند منجر به بروز موارد زیر شود:
- ورم که ممکن است به سایر نواحی از قبیل صورت، چهره، گردن یا سر منتشر شود.
- تحلیل استخوان اطراف نوک ریشه
- مشکلات در تخلیه چرک. ممکن است در کنار دندان سوراخی ایجاد شود و چرک داخل لثه‌ها تخلیه شود یا از طریق گونه داخل پوست تخلیه شود.
چه چیزی باعث آسیب ابتدایی به عصب دندان و پالپ می‌شود؟
عصب و پالپ دندان به دلیل پوسیدگی عمیق، انجام مکرر ترمیم‌های دندانی روی یک دندان و/یا پرکردگی‌های وسیع، وجود ترک روی دندان یا ضربه به صورت ، تحریک، ملتهب و دچار عفونت می‌شوند.
در طی عصب کشی چه اتفاقی می‌افتد؟
عصب کشی یک تا چند جلسه طول می‌کشد و به وسیله دندانپزشک یا اندودنتیست انجام می‌شود. اندودنتیست کسی است که در زمینه علل، تشخیص، پیشگیری و درمان بیماری‌ها و آسیب به پالپ دندانی یا عصب دندان تخصص دارد. این که پیش کدام نوع دندانپزشکی بروید تا حدی به سختی عصب کشی دندان فرد و سطح راحتی دندانپزشک عمومی در کارکردن روی دندان شما بستگی دارد. دندانپزشک شما اطلاعات کافی را در این مورد که برای انجام عصب کشی به چه کسی مراجعه کنید در اختیار شما قرار می‌دهد.
- اولین گام برای عصب کشی عکسبرداری با استفاده از اشعه ایکس است برای اینکه دندانپزشک بتواند شکل کانال ریشه را ببیند و مشخص شود که آیا هیچ علامتی از عفونت در استخوان اطراف وجود دارد یا خیر عکسبرداری با استفاده از اشعه ایکس را درخواست می‌کند.
- سپس دندانپزشک یا اندودنتیست با استفاده از بیحسی موضعی ناحیه نزدیک دندان را بیحس می‌کند. ممکن است نیاز به بیحسی نباشد چراکه عصب از بین رفته است با این وجود بیشتر دندانپزشکان برای اینکه بیمار احساس راحتی و آسایش بیشتری داشته باشد از بیحسی موضعی استفاده می‌کنند.
- برای خشک نگه داشتن محل و تخلیه بزاق در طی درمان، دندانپزشک یک رابردم یا سد لاستیکی را اطراف دندان قرار می‌دهد.
- سپس روی دندان با استفاده از مته یک سوراخ ایجاد خواهد شد. پالپ همراه با باکتریها، بافت پوسیده عصب و مواد زائد مربوط از روی دندان برداشته می‌شوند. فرآیند تمیزکردن با استفاده از فایل‌های مجرای ریشه انجام می‌شود. یک سری از این فایل‌ها با قطر افزایش‌یابنده به صورت پشت سر هم داخل سوراخ دسترسی قرار داده می‌شوند تا کناره‌های سوراخ را تمیز کنند. به صورت دوره‌ای از آب یا هیپوکلریت سدیم برای شستن مواد باقیمانده استفاده می‌شود.
پر کردن ریشه
- زمانی که دندان کاملا تمیز شد مهروموم می‌شود. برخی دندانپزشکان ترجیح میدهند پیش از مهروموم کردن دندان یک هفته صبر کنند. برای مثال، چنانچه عفونت وجود دارد دندانپزشک ممکن است برای از بین بردن آن دارویی در محل قرار دهد.
- سایرین ممکن است ترجیح دهند که همان روزی که دندانها تمیز می‌شوند آنها را را مهر و موم کنند. چنانچه عصب کشی همان روز به اتمام نرسد برای جلوگیری از دسترسی آلوده‌کننده‌هایی مانند بزاق و غذا یک پرکردگی موقت در حفره بیرونی در دندان قرار داده می‌شود.
- در ویزیت بعدی، برای پرکردن قسمت داخلی دندان، یک خمیر مهروموم کننده و یک ترکیب لاستیکی به نام گوتاپرکا در کانال ریشه دندان قرار داده می‌شود. برای پر کردن سوراخ دسترسی خارجی که در آغاز درمان ایجاد شده یک پرکردگی در محل قرار داده می‌شود.
- مرحله نهایی شامل ترمیم بیشتر دندان است. از آنجا که دندانی که نیاز به یک عصب کشی دارد اغلب یک پرکردگی بزرگ یا پوسیدگی وسیع یا سایر مشکلات را دارد اغلب نیاز است تا یک روکش دندان ، روکش و رابط یا سایر ترمیم‌ها برای محافظت از دندان روی آن قرار داده شود تا از شکستن آن جلوگیری کند و امکان کارکرد بهینه آن را فراهم کند. دندانپزشک درباره لزوم استفاده از هر کدام از این روش‌ها با شما صحبت خواهد کرد.
کاربرد لیزردر عصب کشی
لیزر تراپی از پرتوهای نور به منظور برداشتن و تغییر دادن بافت‌های نرم و سخت در دهان استفاده می‌کند. استفاده از لیزرهای مختلف در کنار یکدیگر برای عصب کشی می‌تواند مؤثر واقع شود. لیزر در ابتدا پرتوهای پرقدرت و متمرکزی را ساتع کرده که می‌توانند بر روی بافت‌های بیولوژیک تأثیر بگذارند. می‌توان از لیزر برای باز کردن سطح دندان و رسیدن به کانال ریشه‌ای، از بین بردن بافت آسیب دیده، تمیز و ضدعفونی کردن، شکل دادن و پر کردن کانال استفاده کرد.
استفاده از لیزر برای ضدعفونی کردن کانال ریشه‌ای کارایی بالاتری نسبت به روش‌های معمولی دارد. می‌توان از لیزر برای برداشتن مغز دندان و بافت‌های باقیمانده و حتی شکل دادن و تمیز کردن دیواره‌های کانال ریشه‌ای استفاده کرد. زمانی که عصب کشی انجام شده و کانال ریشه‌ای پر شد ، می‌توان از لیزر برای صیقل دادن پرکردگی کانال استفاده کرد.
آیا عصب کشی دردناک است؟
عصب کشی به دردناک بودن معروف است. اما در واقع بیشتر مردم معتقدند که عصب کشی درد بیشتری نسبت به پرکردن دندان ندارد.
مراقبت‌های پس از عصب کشی
در طی روزهای ابتدایی پس از انجام عصب کشی ممکن است به خصوص اگر پیش از انجام درمان بیمار در محل درد یا عفونت داشته دندان به دلیل التهاب بافت طبیعی حساس باشد. این حساسیت یا ناراحتی معمولا با مصرف داروهای بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن کنترل می‌شود. بیشتر بیماران می‌توانند روز بعد فعالیت طبیعی خود را از سر بگیرند. تا زمانی که عصب کشی دندان شما کاملا به اتمام نرسیده بهتر است جویدن با دندانی را که تحت درمان قرار دارد به حداقل برسانید.
این کار به جلوگیری از آلوده‌شدن مجدد قسمت داخلی دندان کمک کرده و همچنین اگر دندان آسیب‌پذیر و ضعیف باشد از شکسته شدن آن پیش از ترمیم کامل جلوگیری می‌کند. بهداشت دهان و دندان خود را رعایت کنید، مسواک بزنید، نخ دندان بکشید و از یک دهانشویه ضدباکتری استفاده کنید و حتما به صورت دوره‌ای توسط دندانپزشک خود ویزیت شوید.
میزان موفقیت عصب کشی چقدر است؟
میزان موفقیت عصب کشی بسیار بالا و بیش از 95 درصد است. تعداد بسیاری از دندان‌هایی که تحت درمان با عصب کشی قرار گرفته‌اند دوامی مادام‌العمر دارند. به علاوه، از آنجا که قدم نهایی در عصب کشی استفاده از یک روش ترمیمی مانند قراردادن روکش یا پرکردن است اطرافیان متوجه نمی‌شوند که فرد عصب کشی انجام داده است.
عوارض عصب کشی
علیرغم اینکه دندانپزشک حداکثر تلاش خود را به کار می‌گیرد تا دندان را تمیز و مهروموم کند، ممکن است پس از عصب کشی عفونت در محل ایجاد شود. دلایل احتمالی ایجاد عفونت شامل موارد زیر هستند:
- تعداد کانال‌های ریشه که وجود داشته بیش از حد طبیعی بوده است(یکی از آنها تمیز نشده باقی مانده است).
- ترکی در ریشه دندان ایجاد شده که دندانپزشک متوجه آن نشده است.
- ماده مهروموم کننده داخلی با گذشت زمان دچار آسیب شده و برای باکتریها این فرصت فراهم شده تا فضاهای داخلی دندان را مجددا آلوده کنند.
- گاهی اوقات درمان مجدد می‌تواند موفقیت‌آمیز باشد در سایر موارد باید برای نجات دندان جراحی ارتودنتیک انجام داد. رایج‌ترین روش‌های جراحی ارتودنتیک جراحی قطع ریشه دندان یا apicoectomy است. این جراحی باعث کاهش التهاب یا عفونت در ناحیه استخوانی اطراف دندان می‌شود که پس از درمان اندودنتیک نیز ادامه پیدا می‌کند. در این جراحی، بافت لثه باز شده، بافت عفونی برداشته می‌شود و گاهی اوقات قسمت انتهایی ریشه برداشته می‌شود. برای مهروموم کردن کانال ریشه ممکن است یک پرکردگی کوچک در محل قرار داده شود.
گزینه‌های جایگزین عصب کشی
بهترین گزینه برای درمان در صورت امکان نجات دندان طبیعی خود فرد است. دندانهای طبیعی این امکان را برای فرد فراهم می‌کنند تا بتواند تنوعی از غذاهایی را که برای حفظ سلامت وی مفیدند را بخورد و برای حفظ دندان طبیعی بهترین کار عصب کشی است.
تنها جایگزین روش عصب کشی کشیدن دندان و جایگزین کردن پل دندان، ایمپلنت یا استفاده از دندان مصنوعی تکه‌ای متحرک برای برگرداندن عملکرد جویدن و پیشگیری از تغییر مکان دندانه ای مجاور مورد استفاده قرار می‌گیرد. این گزینه‌های جایگزین نه تنها گرانتر از عصب کشی هستند بلکه نیاز به صرف زمان بیشتر و انجام درمانهای اضافی برای بافت‌های پشتیبان و دندان های مجاور دارند.
پیشگیری از عصب کشی
از آنجا که التهاب و عفونت به دلیل پوسیدگی عمیق، انجام ترمیم‌های مکرر روی دندان و/یا پرکردگی وسیع اتفاق می‌افتد با رعایت بهداشت دهان و دندان(مسواک زدن دوبار در روز، کشیدن نخ دندان یک بار در روز و ملاقات منظم با پزشک) ممکن است نیاز به عصب کشی کاهش پیدا کند. احتمال ترومای ناشی از آسیب مرتبط با ورزش نیز با پوشیدن محافظ دهان کاهش پیدا می‌کند.
هزینه عصب کشی دندان
هزینه عصب کشی دندان به شدت مشکل و دندان آسیب دیده بستگی دارد. برای اطلاع دقیق از این موضوع که طرح های بیمه درمانی هزینه پرکردن دندان و عصب کشی دندان را پوشش میدهند، لازم است با شرکت ارائه دهنده خدمات بیمه تماس گرفته شود. جراحی ریشه دندان برای حفظ دندان ضروری می باشد. روش های جدید عصب کشی امکان انجام آن را بدون درد و خونریزی میسر میسازد.
عصب کشی دندان در دندان درد کودکان مانع از این می شود که عوارضی همچون کم شدن فضا برای رشد دندان دائمی و… برای کودکان به وجود آید. دندان ترمیم شده معمولا برای تمام طول زندگی ماندگاری دارد. برای آگاهی از قیمت عصب کشی دندان می توانید به کلینیک مراجعه کنید. مقدار هزینه پس از معاینه اولیه به اطلاع شما خواهد رسید.
سوالات متداول
آیا پس از عصب کشی می‌توانم سیگار بکشم؟
توصیه می‌شود حداقل به مدت 24 ساعت پس از انجام عمل از استعمال دخانیات خودداری کنید. پس از انجام عصب کشی، دندان نیازمند مراقبت مکرر است.
آیا عصب کشی در بارداری ،امکان پذیر است ؟
معمولاً، عصب کشی دندان در طول دوره بارداری ایمن و بی خطر است. اغلب، زنان باردار نگران عکس برداری رادیولوژی در طول عصب کشی دندان یا پس از آن هستند. این موضوع در حالی است که در کلینیک تخصصی دندانپزشکی از عکس برداری RVG برای این کار استفاده می‌شود که هیچ خطری برای مادر و جنین به همراه ندارد. به این ترتیب با استفاده از روش جدید عصب کشی در این کلینیک نیاز به عکس برداری های مکرر از دندان ها وجود نخواهد داشت.
علاوه بر این زنان باردار اغلب درباره داروهای مورد استفاده برای بی حس کردن دهان برای انجام درمان دندان درد نیز نگران هستند، اما باید بیان کرد که استفاده از این داروها در اکثر مواقع برای مادران باردار بی خطر و ایمن است. بسیاری از افراد تصور می‌کنند عصب کشی دندان ها در طول دوره بارداری خطرناک است و تا حد امکان باید از انجام این کار خودداری شود. در حقیقت در این رابطه باید بیان کرد این تفکر اشتباه است و عصب کشی دندان با از بین بردن عفونت بدن مادر ممکن است به حفاظت از سلامت جنین در حال رشد کمک موثر کند.
آیا پس از عصب کشی می‌توان دندان را مسواک کرد؟
شما می‌توانید با ملایمت از مسواک و نخ دندان استفاده کنید. البته در صورتی که از پرکردگی های موقتی در بین دو دندان استفاده شده است، نباید نخ دندان به کار ببرید.
آیا پس از عصب کشی دندان می‌توانم غذا بخورم؟
پس از انجام درمان تا زمان از بین رفتن اثر داروی بیحسی صبر کنید و سپس غذا بخورید تا زبان یا لپ خود را گاز نگیرید. تا زمانی که روند درمان به طور کامل توسط دندانپزشک انجام نشده است از غذا خوردن با دندان آسیب دیده خودداری کنید تا آسیب بیشتری به آن وارد نشود.
