وقتی فردی بالغ دندان جلویی را از دست می‌دهد جایگزین کردن آن امری بدیهی و الزام‌آور است. زیرا افتادن دندان جلو در افراد بالغ از نظر اجتماعی ناپسند و از نظر زیباشناسی زننده به حساب می‌آید. اما در مورد دندانهای عقبی دهان چطور؟ از آنجا که دندانهای عقبی تا حد زیادی از دید عموم پنهان هستند، خیلی افراد جایگزین کردن آنها را در اولویت قرار نمی‌دهند. با آنکه افتادن دندان عقبی از نظر زیبایی نگرانی برای شخص بوجود نمی‌آورد، بگذارید برخی دلایل قانع کننده بر لزوم جایگزین کردن دندان عقبی را ذکر کنیم.
پیامدهای افتادن دندان عقبی
جدای از ایجاد شدن فضای خالی در قسمت عقبی دهان، افتادن دندانهای عقبی برخی پیامدهای طولانی مدتی را به دنبال دارد. برخی از متداول‌ترین پیامدهای رایج افتادن دندان عقبی به شرح ذیل می‌باشند:
کاهش کارایی عمل جویدن غذا
جای تعجبی نیست که دندانهای عقبی نقش مهمی را در جویدن غذا و بخصوص خوردن غذای سفت ایفا می‌کنند. وقتی فردی دندان عقبی خود را از دست می‌دهد به طور کلی از کارایی عمل جویدن غذا کاسته می‌شود و به مرور زمان این امر با توجه به محدودتر شدن گزینه‌های غذایی منجر به کمبود مواد مغذی بدن می‌شود.
بیشتر شدن فعالیت دندانهای باقیمانده
هر زمان که دندانی می‌افتد فعالیت بقیه دندان‌ها برای پرکردن فضای خالیشده دهان بیشتر می‌شود. هرچند این کارکرد بیشتر امری طبیعی است اما بعد از افتادن دندان این جابجایی وظیفه تا حد زیادی تسریع می‌یابد و در نهایت میزان کارایی و ثمربخشی دندانهای باقیمانده را کاهش می‌دهد.
گودافتادگی صورت
هرچند افتادن دندان عقبی به اندازه از دست دادن دندان جلویی در ابتدا تغییری در چهره فرد ایجاد نمی‌کند، اما اشتباه نکنید: تغییرات به مرور زمان رخ خواهد داد. دلیلش این است که دندانهای عقبی حالت عمودی چهره فرد را حفظ می‌کنند. زمانی که دندان عقبی می‌افتد صورت از حالت طبیعی خود خارج می‌شود. با آنکه این تغییر حالت در ابتدا خیلی به چشم نمی‌آید اما با گذشت زمان خود را نشان می‌دهد. افرادی که از افتادن دندان خود رنج می‌برند اغلب پیرتر به نظر می‌آیند چون حالت گودافتادگی در صورت ایجاد می‌شود.
فشار بیشتر بر دندانهای باقیمانده
دندانهای عقبی نقش مهمی را در عملکرد کلی گازگرفتن موادغذایی ایفا می‌کنند. وقتی یکی از آنها به هر دلیلی می‌افتد فشار بیشتر بر روی دندان جلویی وارد می‌شود. و این امر در نهایت به پوسیدگی بیشتر دندانهای جلویی و در پایان افتادن آنها نیز منجر می‌شود.
سایر مشکلاتی که در صورت افتادن دندانهای عقبی تاثیر مستقیمی بر سلامت بدن می‌گذارند به شرح زیر هستند:
- ایجاد درد مزمن در صورت گیرافتادن ذرات و باقیمانده موادغذایی در محل خالی شده دندان
- تغییر جهت یا چرخش دندانهای سالم دراطراف حفره به جا مانده
- از دست رفتن بخشی از استخوان فک در ناحیه مورد نظر
- پوسیدگی مفرط و ناموزون سایر دندان‌ها
- احتمال پیشرفت اختلال‌های TMJ (مفاصل گیجگاهی-فکی)
گزینه‌های جایگزینی دندان
اکنون که اهمیت جایگزین کردن دندانهای عقبی محرز شده است بهترین گزینه برای جایگزین کردن آنها چیست؟ خوشبختانه شاخه دندانپزشکی زیبایی طی چند سال گذشته پیشرفت زیادی داشته است. امروزه گزینه‌های جایگزینی دندان عبارتند از:
ایمپلنت دندان
اغلب مناسب‌ترین گزینه برای جایگزین کردن دندان عقبی روش ایمپلنت دندان است که ریشه دندان مصنوعی را با جراحی در لثه‌ها می‌کارند. دندانهای جایگزین بر روی ایمپلنتقرار میگیرند و بیمار خنده دلخواه و عمل جویدن غذا را دوباره بدست می‌آورد. دندانهای ایمپلنت شده ثابت و جدانشدنی هستند و به نگهداری کمتری نیاز دارند؛ اگر از ایمپلنت به درستی مراقبت شود یک عمر برای بیمار ماندگاری دارند.
بریج یا پل دندانی
بریج به منظور پل زنی در فاصله بین دندانهای افتاده طراحی شده است. روکش سرامیکی بر روی دندانهای اطراف حفره ایجاد شده قرار داده می‌شوند؛ این روکش دندان به عنوان دندانهای تکیه گاه به کار می‌آیند. سپس دندان جایگزین در وسط دندانهای تیکه گاه قرار می‌گیرد. اگر مراقبت خوبی از پل دندانی به عمل آید 5 تا 15 سال دوام دارند.
دندان مصنوعی تکه‌ای
استفاده از دندان مصنوعی جزئی گزینه دیگر برای جایگزین کردن دندان عقبی قلمداد می‌شود. معمولا دندان مصنوعی جزئی شامل تعدادی دندان جایگزین می‌شود که به پایه پلاستیکی متصل می‌شوند. این پایه پلاستیکی طوری طراحی شده تا از نظر رنگ با لثه‌های بیمار مطابقت داشته باشند. بعضی مواقع دندانهای مصنوعی را با بست مخصوص به دندان‌ها وصل می‌کنند؛ در انواع دیگر کاشت دندان مصنوعی از کانکتور برای طبیعی‌تر جلوه کردن آنها استفاده می‌شود. غالبا کاشت دندان مصنوعی باید به مرور زمان و با توجه به تغییرات دهان بیمار تنظیم شوند. علاوه بر این برای تمیز کردن دندان مصنوعی باید آنها را از دهان خارج کرد. به طورمتوسط یک دست دندان مصنوعی 5 سال کار می‌کند.
