پس از کشیدن یک یا چند دندان، باید اقداماتی برای بهبود سریع محل انجام دهید. برای بهبود باید یک لخته خون در محل ایجاد شود. لخته خون روی محل کشیدگی را پوشانده و باعث بهبود محل میشود. رعایت موارد زیر به ایجاد صحیح لخته خون و کنده نشدن لخته از محل کمک میکند.
بعد ازکشیدن دندان چه کارهایی باید انجام دهید
داروهای ضد درد
طبیعی است که محل کشیدگی در چند روز اول کمی حساس باشد و معمولا داروهای مسکن بدون نسخه به کاهش درد کمک میکنند. بلافاصله پس از کشیدن دندان از داروهای ضد درد استفاده کنید، صبر نکنید تا درد شروع شود. جلوگیری از شروع درد خیلی راحتتر از درمان درد است. داروهایی که معمولا برای تسکین درد مصرف میشوند عبارتند از ایبوپروفن و کتوپروفن (برخی از داروها کدئین نیز دارند تا بیشتر درد را تسکین دهند). اگر نمیتوانید داروهای دارای کدئین مصرف کنید (مثلا بیماران مبتلا به آسم نباید داروهای دارای کدئین مصرف کنند)، با پزشک یا درمانگر خود موضوع را در میان بگذارید تا داروی دیگری برایتان تجویز کند. از مصرف دیسپرین (آسپرین) خودداری کنید زیرا خون را رقیق کرده و باعث خونریزی دهان میشود. اگر احساس میکنید به داروی قویتری نیاز دارید با دندانپزشک یا پزشک داروخانه مشورت کنید.
استراحت
به منظور مراقبت بعد از کشیدن دندان به منزل رفته و ادامه روز را استراحت کنید، و مدت 12 تا 24 ساعت ورزش نکنید. شب اول بعد از جراحی، اگر میخواهید دراز بکشید باید در صورت امکان سر خود را بالا قرار دهید. به مدت 2 تا 3 روز، خم نشوید و اشیای سنگین بلند نکنید.
تزریق داروهای استروئیدی
اگر 6 ساعت بعد از جراحی هنوز دهانتان بی حس است، به دندانپزشک یا جراح اطلاع دهید! اگر تا 24 ساعت بعد به مطب برگردید، جراح کمی داروی استروئیدی به عصب محل جراحی تزریق میکند تا تورم کاهش یافته و بهبودی زودتر حاصل شود. احساس بی حسی طولانی مدت ممکن است در اثر تزریق بی حسی موضعی طولانی مدت (مارکائین) باشد، در چنین مواردی پزشک از روی عمد داروی بیحسی موضعی طولانی مدت تزریق کرده اما باید به شما اطلاع میداد که از چنین دارویی برای بیحسی استفاده کرده است.
چگونه خونریزی را کنترل کنید
دندانپزشک باید به شما بگوید که چگونه خونریزی را کنترل کنید. معمولا یک گاز استریل روی محل قرار داده میشود و شما باید روی آن فشار وارد کنید. با توجه به مقدار خونریزی، باید 30 تا 45 دقیقه بعد گاز را تعویض کنید.
اخطار: برخی از افراد از دیدن مقدار خون هراسان و وحشت زده میشوند. آرامش خود را حفظ کنید. مقدار کمی خون با مقدار زیادی بزاق دهان ترکیب شده و باعث شده مقدار خون بیشتر از آنچه هست به نظر برسد. بسیاری از دندانپزشکان یک بسته گاز به شما میدهند تا با خود به خانه ببرید، یا ممکن است خودتان از قبل چند عدد گاز استریل خریداری کرده باشد.
اگر نیاز شد گاز را عوض کنید، یک گاز را چند تا زده، سپس آن را مرطوب کرده و روی محل مورد نظر قرار دهید. با فشار دندانها یا با استفاده از انگشتان، گاز را به مدت نیم تا یکساعت محکم در محل نگهدارید. اگر با این کار خونریزی قطع نشد، یک چای کیسهای را مرطوب کرده و آن را روی محل گذاشته و به مدت نیم ساعت آن را محکم نگهدارید (اسید تانیک موجود در چای باعث قطع خونریزی میشود). روز اول، وجود کمی خونریزی طبیعی است. اما اگر بعد از گذشت یک ساعت، هنوز خونریزی شدید بود باید با دندانپزشک تماس بگیرید.
پس از 24 ساعت دهان خود را بشویید
هرچند در 24 ساعت اول نباید مسواک بزنید، اما پس از گذشت 24 ساعت باید 4 مرتبه در روز با آب گرم و نمک (یک قاشق چایخوری نمک در یک لیوان آب گرم) به آرامی مسواک بزنید. با فشار آب دهان را به بیرون نریزید. پس از هر وعده غذایی یا هر میان وعده، مسواک بزنید و سعی کنید تمام ذرات غذا از اطراف دندان کشیده شده خارج شوند.
به طور صحیح مسواک بزنید
تا 3 یا 4 روز بعد مراقب باشید که هنگام مسواک زدن، لخته خون روی محل را نکنید. میتوانید محل را با یک گاز تمیز و مرطوب به آرامی خشک کنید. اگر در اثر تورم یا احساس ناراحتی (بعد از کشیدن دندان عقل) نمیتوانید از مسواک استفاده کنید، میتوانید از دهانشویه کلرهگزیدین برای شستشوی دهان استفاده کنید.
غذاهای نرم بخورید
یک یا دو روز اول باید غذاهای مایع و نرم مانند سوپ، ماست، میلک شیک میوهها (مخلوط شیر و بستنی و میوه)، اسموتی و پوره سیب زمینی بخورید. مصرف مکمل ویتامین C نیز مفید است. به مدت 3 تا 4 روز از خوردن غذاهای ادویه دار، نوشیدنیهای داغ و نوشابهها خودداری کنید، تا مانع ایجاد حساسیت و سوختگی شود.
دوره درمان با آنتی بیوتیک را کامل کنید
اگر پزشک برایتان آنتی بیوتیک تجویز کرده، داروها را طبق دستورالعمل پزشک مصرف کرده و دوره درمان را کامل کنید.
کیسه یخ
گاهی پس از جراحی، مخصوصا جراحی دندان عقل، محل دچار کبودی و تورم میشود. در روز جراحی، تا قبل از خواب هر 15 دقیق یکبار یک کیسه یخ روی محل بگذارید (به این صورت که 15 دقیقه کیسه یخ را بگذارید، سپس 15 دقیقه کیسه را بردارید و دوباره 15 دقیقه بعد کیسه یخ را بگذارید). این کار تورم را کاهش میدهد.
مراقبتها و محدودیتهای پس از جراحی دندان
- تا 24 ساعت پس از کشیدن دندان محل را نشویید.
- تا زمان برطرف شدن بی حسی، از خوردن و آشامیدن غذاها و نوشیدنیهای داغ پرهیز کنید زیرا زمانی که دهان بی حس است شما دردی را حس نمیکنید و ممکن است دهانتان را بسوزانید. همچنین مراقب باشید که گونههایتان را گاز نگیرید.
- محل کشیدگی را دستکاری نکنید. از برخورد زبان و انگشت با محل خودداری کنید.
- از مکیدن (از طریق نی و چیزهای مشابه)، تف کردن، و خالی کردن یا بالا کشیدن بینی (مگر در مواقع ضروری) خودداری کنید زیرا هرگونه فشار ممکن است باعث کنده شدن لخته خون از روی محل شود. اگر دچار سرماخوردگی یا حساسیت یا هر مشکلی هستید که باعث می شود بینی خود را بالا بکشید یا بینی را تخلیه و عطسه کنید، از دارو برای رفع مشکل استفاده کنید.
- پس از کشیدن دندان، سعی کنید تا جایی که میتوانید سیگار نکشید اما اگر نمیتوانید سیگار کشیدن را متوقف کنید، حداقل بقیه روزی که دندان را کشیدهاید، سیگار نکشید. سیگار باعث کاهش روند بهبود شده و حرکت مکشی نیز باعث کنده شدن لخته خون میشود.
فرآیند بهبود
معمولا بهبود بافت لثه بین 3 تا 4 هفته طول میکشد. حدود 6 ماه یا بیشتر طول می کشد تا استخوان کاملا بهبود یابد. اما درد باید تا روز دوم پس از کشیدن کاهش یابد. میزان درد نیز در افراد مختلف متفاوت است و به راحت یا سخت کشیده شدن دندان نیز بستگی دارد.
مراقب حفره خشک باشید
حفره خشک حفرهای است که پس از کشیدن دندان باقی مانده و دلمه نبسته و دیر خوب میشود و زمانی تشکیل میشود که لخته خون روی محل تشکیل نشده یا کنده شده باشد. در چنین مواردی، استخوان و انتهای اعصاب بدون محافظ و در معرض هوا، غذا و مایعات هستند. حفره خشک باعث تاخیر در روند بهبود شده و بسیار دردناک خواهد بود. اگر به وجود حفره خشک شک دارید، به دندانپزشک مراجعه کنید. دندانپزشکی یک پانسمان روی محل قرار میدهد و درد موجود بلافاصله کاهش مییابد. اگر محل عفونت کرده باشد، دندانپزشک آنتی بیوتیک تجویز میکند. در ابتدا پانسمان باید هر روز و سپس با فواصل طولانیتر عوض شود. برخی از پانسمانها نیاز به تعویض ندارند، بلکه روی محل میمانند تا خودشان جذب شوند. اگر موارد گفته شده در بالا را رعایت کنید، احتمال ایجاد حفره خشک تا حد زیادی کاهش مییابد.
