کیست دهان برآمدگیهایی است که داخل و اطراف دهان ایجاد میشود. کیست در واقع کیسهای بافتی حاوی مایع یا مواد دیگر است که ممکن است روی لب، گونه، لثه و فک شکل گیرد. کیست نزدیک به دندان را کیست دندانی گویند. کیست دندان کیسهای شبیه بادکنک است که داخل بافتها تشکیل میشود. دلایل مختلفی برای ایجاد کیست وجود دارد که از آن جمله میتوان به آسیبدیدگی، عفونت باکتریایی، تشکیل بافت همبند جای زخم و حتی سرطان اشاره کرد. بعضی کیستها خطرناک نیستند و نیازی به درمان ندارند، اما شماری از کیستها بسیار خطرناک و مضرند و حتی زندگی بیمار را تهدید میکنند.
[sv slug=”alert”]
کیست دندان اگر درمان نشود، دردسرساز میشود. بنابراین به محض مشاهده ورم داخل دهان یا نزدیک فک با دندانپزشک تماس بگیرید. کیست ممکن است دردناک یا بدون درد باشد. گاهی اوقات در محل درآمدن دندان کودک خردسال کیست ایجاد میشود. در این حالت برجستگی کوچک بافت نرم بالای لبه فک روی تاج دندان مشاهده میشود. این برآمدگی قرمز رنگ حساس و دردناک نیز هست.
اگر نگران ایجاد کیست دهان هستید، با شمارههای 02122027384 و 02122023658 تماس بگیرید تا وقت معاینه برایتان رزرو شود. متخصصین ما در این کلینیک مشکل را پس از معاینه دقیق تشخیص میدهند و مراحل بعدی را برای درمان موثر توصیه میکنند.
[sv slug=”alert1″]
کیست دندان چیست؟
کیست دندانی شایعترین کیست ادنتوژنیک است که در اثر نکروز پالپ (مغز) دندان، پوسیدگی یا آسیبدیدگی دندان ایجاد میشود. کیست دندان معمولاً علامتی ندارد، مگر آن که عفونت ثانویه وجود داشته باشد و باعث درد شود. این نوع کیست در اکثر موارد در نوک ریشههای دندانهای درگیر ایجاد میشود. گاهی اوقات کیست حتی پس از کشیدن دندان آسیب دیده از بین نمیرود.
دلایل
کیست دندان در نوک ریشههای دندان مرده تشکیل میشود، البته کیست گاهی اطراف تاج و ریشههای دندان نهفته نیز ایجاد میشود. دلیل ایجاد اکثر کیستها این است که دندان مربوطه در اثر عفونت یا آسیب دیدگی مرده، ریشه دندان درمان نشده یا درمان مناسب نبوده است. بعضی کیستهای دندان به دلیل اختلال در شیوهی درآمدن دندان ایجاد میشود. همچنین کیست دندان به ندرت بخشی از سندرم ژنتیکی، مانند سندرم گورلین است که با علائم دیگری نیز همراه است. دندانپزشک علت ایجاد کیست لثه را پس از معاینه و تشخیص توضیح میدهد.
علائم کیست دندان
کیست لثه و دندان مشکلات متعددی را ایجاد میکند که از آن جمله میتوان به دندان درد و یا تورم در صورت عفونی بودن، ضعیف شدن فک و فشار روی دندانها اشاره کرد. کیست دهان انواع مختلفی دارد که هر نوع آن در محل خاصی از دهان ایجاد میشود. کیست دهان ممکن است روی غدد بزاقی یا دیگر نقاط سر و گردن ایجاد شود.
کیستهای دهان با یک یا چند مورد از علائم زیر همراه است:
- یک یا چند برآمدگی کوچک که قطر آنها معمولاً کمتر از یک اینچ است.
- کیست گاهی کاملاً بدون درد است. اما اگر کیست نتیجه عفونت کردن عصب یا پالپ دندان باشد، دردناک نیز خواهد بود.
- اگر کیست به اندازه کافی بزرگ باشد، باعث جابجایی و کج شدن دندانها نیز میشود.
- التهاب، عفونت و درد فک
- اگر کیست جایگزین بافت استخوان شده باشد، فک را شکننده میکند.
تفاوت بین کیست و آبسه
کیست لثه و آبسه تقریباً شبیه یکدیگر و هر دو تودههایی خوشخیماند که پر از مایع یا چرک هستند. در یک نگاه نمیتوان کیست را از آبسه تشخیص داد و فقط متخصص میتواند این دو را پس از معاینه از هم تشخیص دهد، همچنین گاهی باید نمونهبرداری برای تشخیص صحیح انجام شود. کیست تودهای خوشخیم و مملو از مایع یا مادهای نیمه مایع است. کیست معمولاً خطرناک نیست.
تفاوتهای بین کیست و آبسه به اختصار عبارت است از:
- کیست تودهای خوشخیم و مملو از مایع یا مادهای نیمه مایع است.
- آبسه شبیه کیست است، اما از آن حساستر و مملو از چرک است.
- کیست به دلایل گوناگونی ایجاد میشود که از آن جمله میتوان به آسیب دیدگی، عفونت باکتریایی، تشکیل بافت همبند جای زخم و حتی سرطان اشاره کرد.
- زمانی که موجودات زنده خارجی بافتها را تخریب کند، آبسه شکل میگیرد. آبسه عفونتی است که عامل ایجاد آن باکتری و واکنش سیستم دفاعی برای مقابله با آن است.
- گاهی کیست مدتی طولانی در دوران کمون قرار دارد و هیچ مشکلی را نیز ایجاد نمیکند. کیست لثه و دندان پس از عفونی شدن باعث ایجاد آبسه میشود.
- کیست معمولاً خطرناک نیست و میزان مضر بودنش به محل تشکیل آن بستگی دارد. کیستی که در ناحیههای حیاتی ایجاد میشود، تحریک را به دنبال دارد و باعث ایجاد زخم و آفت دهان میشود.
- آبسه ممکن است کوچک یا بزرگ و همراه با درد بسیار باشد، به ویژه اگر در اندامهای حیاتی ایجاد شده باشد.
درمان کیست دندان
اگرچه راهی برای پیشگیری از تشکیل بعضی کیستهای لثه و دندان وجود ندارد، اما میتوان کیست ایجاد شده را با درمان مدیریت کرد. دندانپزشک یا جراح دهان، صورت و فک روش مناسب درمان کیست دندانی را با توجه به محل، نوع و اندازه کیست توصیه میکند.
درمان ریشه
اگر کیستی کوچک و نزدیک ریشهی دندان مرده باشد، احتمال دارد پس از درمان ریشه خود به خود ترمیم شود. پالپ دندان عفونی شده در درمان ریشه یا عصب کشی تخلیه میشود تا از عفونت آتی جلوگیری شود. در این درمان محل ایجاد کیست تخلیه و ضدعفونی میشود. مزیت شاخص عصبکشی این است که این روش عمدتاً درمانی غیرتهاجمی است و در آن هیچ برش بزرگی ایجاد نمیشود.
آنتی بیوتیک
آنتی بیوتیک به از بین بردن عفونت کمک میکند.
جراحی کیست
اگرچه بعضی کیستها تا مدتی هیچ علامتی ندارند و بنابراین به حال خود رها میشوند، اما در نهایت عفونی میشوند یا به فک یا دندان آسیب میزنند. به همین دلیل دندانپزشک تصمیم میگیرد تا کل کیست یا بخشی از آن را با انجام یک جراحی کوچک بردارد. جراح دندانپزشک معمولاً این درمان را با تزریق داروی بیحسی موضعی انجام میدهد. اگر کیست عفونی باشد، دندانپزشک آنتی بیوتیک تجویز میکند.
کشیدن دندان
چنانچه عصبکشی یا دیگر درمانهای جراحی موثر نباشد، چاره دیگری جز کشیدن دندان باقی نمیماند. در چنین شرایطی دندان باید کشیده شود و محل قرارگیری کیست تمیز و ضدعفونی شود. سپس پودر استخوان در حفره ایجاد شده ریخته میشود. به این ترتیب تمام آثار کیستهای لثه و دندان پاک میشود تا کیست دیگر مجالی برای بروز نیابد.
پیشگیری
بعید است کیستی نزدیک دندان زنده ایجاد شود. اگر عصبهای دندان در اثر عفونت یا آسیب دیدگی بمیرد، باید توسط متخصص درمان شود تا تبدیل به منبع عفونت نشود. اگر درمان موفقیتآمیز باشد، بافتهای نزدیک ریشه تحریک نمیشود و کیستهای لثه و دهان یا آبسه نیز شکل نمیگیرد. به همین دلیل است که مراجعه منظم به دندانپزشک بسیار مهم است.
