سرطان دهان ، زبان،گلو و حنجره

سرطان دهان و زبان به صورت رشد غیر قابل کنترل سلول‌هایی تعریف می‌شود که باعث از بین بردن و آسیب به بافت‌های اطراف می‌شود. سرطان دهان با رشد توده و یا زخمی در دهان ظاهر می‌شود که برطرف نمی‌گردد. سرطان دهان، که شامل سرطان لب، زبان، گونه‌ها، کف دهان، کام سخت و نرم، سینوس‌ها و ریه (گلو) است، در صورت عدم تشخیص و درمان زودهنگام می‌تواند مرگبار باشد.

علائم

شايع‌ترين علائم سرطان دهان عبارتند از:

• تورم، ضخیم شدن، توده یا برآمدگی، لکه‌های برجسته، پوست سخت  یا نواحی فرسوده لب‌ها، لثه‌ها، و یا مناطق دیگر در داخل دهان
• ایجاد لکه های سفید، قرمز یا ضخیم (سفید و قرمز) در دهان
• خونریزی ناگهانی در دهان
• بی‌حسی ناگهانی، از دست دادن احساس یا درد یا. ناراحتی در هر ناحیه از صورت، دهان یا گردن
• زخم‌های پایدار روی صورت، گردن یا دهان که به راحتی خونریزی می‌کنند و در عرض 2 هفته بهبود نمی‌یابند
• درد و یا احساس این که چیزی در گلو قرار دارد.
• مشکل در جویدن، بلع، صحبت کردن، یا حرکت دادن فک یا زبان
• خارش، گلو درد مزمن، یا تغییر در صدا
• درد گوش
• تغییر در شیوه روی هم قرار گرفتن دندان‌ها یا دندان‌های مصنوعی‌
• کاهش وزن قابل توجه

اگر متوجه هر یک از این تغییرات شدید، بلافاصله با دندانپزشک یا متخصص مراقبت‌های بهداشتی خود تماس بگیرید.

چه کسی به سرطان دهان دچار می‌شود؟

مردان دو برابر بیشتر از زنان در معرض خطر ابتلا به سرطان لثه و دهان هستند و مردان بالای 50 سال در معرض بیشترین خطر ابتلا به این سرطان قرار دارند.

عوامل خطر برای ایجاد سرطان دهان عبارتند از:

• سیگار کشیدن: افرادی که سیگارت، سیگار برگ یا پیپ می‌کشند شش برابر بیشتر از افراد غیر سیگاری مستعد ابتلا به سرطان‌های دهان هستند.
• مصرف کنندگان دخانیات بدون دود: مصرف کنندگان تنباکو به صورت خیسانده، از راه استنشاق و یا جویدن، 50 برابر بیشتر به سرطان‌های گونه، لثه و خطوط لب مبتلا می‌شوند.
• مصرف بیش از حد الکل: سرطان‌ لثه و دهان در افراد الکلی حدود شش برابر بیشتر از افراد غیر الکی است.
• سابقه خانوادگی سرطان
• قرار گیری بیش از حد در معرض آفتاب، به ویژه در سن جوانی
• ویروس پاپیلومای انسانی (HPV): برخی از انواع HPV عوامل خطر ابتلا به سرطان سلول‌های فلسی حلق (OSCC) می‌باشند.

لازم است که توجه داشته باشید که بیش از 25٪ از سرطان‌های دهان در افرادی که سیگار نمی‌کشند و گاها الکل مصرف می‌کنند، رخ می‌دهد.

چشم انداز

میزان بقاء 1 ساله برای بیماران مبتلا به تمام مراحل سرطان زبان و دهان و حلق 81٪ است. میزان بقاء 5 و 10 ساله به ترتیب 56٪ و 41٪ است.

تشخیص سرطان دهان

به عنوان بخشی از معاینه معمول دندانپزشکی، دندانپزشک‌ یک آزمایش غربالگری سرطان دهان را انجام خواهد داد. به طور خاص، دندانپزشک وجود هر گونه توده و یا تغییرات بافت نامنظم در گردن، سر، صورت و حفره دهان را بررسی می‌کند. هنگام بررسی دهان، دندانپزشک به دنبال هر گونه زخم یا بافت تغییر رنگ یافته و همچنین بررسی علائم و نشانه‌های ذکر شده در بالا خواهد یافت.

برای تعیین ماهیت ناحیه مشکوک انجام یک نمونه برداری لازم است. انواع مختلف بیوپسی وجود دارد و پزشک می‌تواند تعیین کند که کدام یک بهترین گزینه است. بسیاری از پزشکان از بیوپسی‌های برسی استفاده نمی‌کنند، اگرچه انجام آن بسیار آسان است، در صورت مثبت بودن بیوپسی برسی، همچنان به بیوپسی با چاقوی جراحی نیاز دارند تا نتایج بیوپسی را تایید نمایند. بسته به اینکه آیا فقط قطعه کوچکی برای تعیین ماهیت مشکل وجود دارد یا نمونه‌برداری کل ناحیه مورد نیاز است، انواع مختلفی از بیوپسی‌های چاقویی داخلی و خارجی نیز وجود دارند. بعضی از پزشکان این بیوپسی‌ها را با لیزر انجام می‌دهند.

درمان سرطان دهان

سرطان دهان به همان شیوه‌ای که بسیاری از سرطان‌های دیگر تحت درمان قرار می‌گیرند، درمان می شود. برای درمان سرطان دهان و زبان از عمل جراحی برای برداشتن توده سرطانی، به همراه پرتو درمانی و  یا شیمی درمانی (درمان دارویی) برای از بین بردن هر گونه سلول سرطانی باقی مانده، بهره گرفته می شود.

پیشگیری

برای جلوگیری از سرطان دهان:

• سیگار نکشید یا از محصولات تنباکودار استفاده نکنید.
• یک رژیم غذایی متعادل مصرف کنید.
• قرار گرفتن در معرض نور خورشید را محدود کنید. قرار گیری مکرر باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان در ناحیه لب، به ویژه لب پایین می‌شود. هنگامی که تحت نور خورشید قرار دارید، ازلوسیون ضد آفتاب محافظت کننده ضد UV-A / B روی پوست و همچنین لب‌ها استفاده کنید.

شما می‌توانید در صورت وجود سرطان با انجام موارد زیر نقش مهمی در تشخیص سرطان دهان داشته باشید:

• حداقل یک بار در ماه خود را معاینه کنید. با استفاده از یک نور روشن و یک آینه، لب‌ها و جلوی لثه‌ های خود را مشاهده و بررسی کنید. سر خود را به عقب برده تا داخل دهانتان را مشاهده کنید. برای مشاهده داخل دهان، داخل گونه‌ها و لثه‌ های عقبی گونه‌های خود را به عقب بکشید. زبان خود را بیرون بیاورید و به تمام سطح آن نگاه کنید. کف دهان خود را بررسی کنید. به پشت گلوی خود نگاه کنید. وجود توده یا غدد لنفاوی بزرگ در هر دو طرف گردن و زیر فک پایین را بررسی کنید. در صورتی که متوجه هر تغییری در ظاهر دهان و یا هر گونه علائم و نشانه‌های ذکر شده در بالا شدید، بلافاصله با مطب دندانپزشک تماس حاصل نمایید.
• به صورت منظم به دندانپزشک مراجعه کنید. حتی اگر خودتان معاینه‌های مکرر انجام می‌دهید، گاهی اوقات لکه‌های خطرناک و زخم‌های دهان می‌توانند بسیار کوچک و غیرقابل مشاهده باشند. آزمایش‌های غربالگری سرطان دهان هر 3 سال یک بار برای افراد بالای 20 سال و سالانه برای افراد بالای 40 سال توصیه می‌شود. در طول مراجعه دندانپزشکی، از دندانپزشک خود بخواهید که معاینه دهانی انجام دهد. تشخیص زودهنگام می‌تواند شانس موفقیت درمان را بهبود بخشد.

بیشتر بخوانید:

بوی بد دهان و علل آن( از بین بردن بوی بد دهان با مسواک،نخ و دهان شویه) تاثیر اصلاح طرح لبخند (هالیوودی) در افزایش زیبایی و جذابیت صورت نحوه صحیح مسواک زدن و استفاده از نخ دندان در حین درمان ارتودنسی شکست و پس زدن ایمپلنت دندان؛ علت و درمان تجویز و استفاده از آنتی بیوتیک ها قبل و پس از جراحی ایمپلنت